sobota, 5 listopada 2011

I po rewolucji

To było trudne 8 miesięcy.
Mimo że nie jest to nasz kraj, nie wychowaliśmy się tam, nie spędziliśmy tam połowy życia ani nie mamy tam rodziny, mało tego, mieszkając tam narzekaliśmy na Libię i na Libijczyków, to jednak przez cały ten czas śledziliśmy wydarzenia z dużo większym zaangażowaniem niż kampanię wyborczą, tsunami w Japonii czy  neutrina. Przez cały ten czas byliśmy też w kontakcie z naszymi znajomymi, których próbowaliśmy podtrzymać na duchu, przekazując informacje, do których nie mieli dostępu i dopytując o to jak wygląda sytuacja z ich perspektywy.

Na szczęście nikt z "naszych" nie zginął, choć kilku (czasem osoby, po których kompletnie byśmy się tego nie spodziewali) z nich brało udział w walkach. Chyba każdy natomiast zna kogoś kto zginął. Nasza koleżanka, młodsza od nas kilka lat powiedziała nam, że straciła bardzo wielu znajomych. To daje do myślenia.

Lato w Trypolisie było bardzo gorące. 40 stopniowe upały spotęgowane były dodatkowo przerwami w dostawie prądu  i wody, wysokimi ceny żywności, brakiem benzyny (lub jej obłędnymi cenami na czarnym rynku), przerwami w działaniu sieci komórkowych. Jednak do połowy sierpnia sam Trypolis był w miarę bezpieczny, walki odbywały się w górach i w okolicach Misuraty. Komuś, kto nie monitorował na bieżąco sytuacji mogło się wydawać, że walki utkwiły w martwym punkcie, jednak dla nas strzałki na mapie były całkiem mobilne.

Przełomowym momentem było wkroczenie powstańców do Trypolisu. Siedzieliśmy z wypiekami na twarzy i oglądaliśmy na żywo SkyNews, zdumienie mieszało się z radością, że w drodze z Zawii nikt ich nie zatrzymał, że nie wybuchły walki z 32. brygadą Khamisa, której koszary znajdują się niedaleko Janzouru. Jednak w pamięci cały czas miałam rozmowę z Dorotą, która dzień wcześniej mówiła mi, że jej syn znowu idzie na front (a przypominam, że nie walczył po "jedynej słusznej" stronie). Przez następne dwa dni nie mogliśmy się z nikim skontaktować - telefony nie działały, a my nie wiedzieliśmy nic poza tym, co pokazywali w telewizji. Gdy w końcu udało mi się dodzwonić do Doroty i dowiedziałam się, że jednak jej syn został w domu, poczułam jak wielki kamień spada mi z serca.

Przez następne kilka dni w Trypolisie toczyły się regularne walki, w końcu jednak miasto zostało zdobyte. Jakiś czas później ustały też walki w ostatnich dwóch miastach - Bani Walid i Sirte, a symbolicznym zakończeniem konfliktu była śmierć Kadafiego. 23 października tymczasowe władze ogłosiły wyzwolenie kraju.


Brzmi pięknie, w praktyce niestety nie do końca jest różowo. W Trypolisie jest nadal drogo i niezbyt bezpiecznie. Codziennie po zmroku słychać strzały, i nie zawsze są to strzały na wiwat. Wydaje się, że największym w tym momencie zagrożeniem są uzbrojone bandy, które przed powrotem w rodzinne strony korzystając z bezprawia chcą jak najwięcej wynieść z wizyty w stolicy. Niektórym z rebeliantów tak się spodobało w Trypolisie, że postanowili pomieszkać w willach po obcokrajowcach, i teraz nie chcą się wyprowadzić. Ba, ponoć tak się rozzuchwalili, że nawet słonia z ZOO ukradli. Nasze rzeczy rewolucję przetrwały - już po wyzwoleniu Trypolisu udało nam się przeprowadzić je do guesthousu firmy.

W największym niebezpieczeństwie są czarnoskórzy mieszkańcy Trypolisu, którzy mogą zostać zabici za  kolor skóry - bo przecież czarny to pewnie "najemnik" Kadafiego. Mimo wszystko życie powoli wraca do normy, można kupić benzynę, firmy zaczynają wypłacać pensje, woda, prąd, połączenia internetowe i telefoniczne działają a od stycznia dzieci mają wrócić do szkół. Obcokrajowcy powoli zaczynają myśleć o powrocie, kilka dni temu zniesiono No Fly Zone, niektóre linie lotnicze zaczęły już regularne loty do Trypolisu (choć na razie na wojskowe lotnisko Mitiga a nie na międzynarodowe), a od grudnia loty będą już codziennie.

Przed nowymi władzami stoi trudne zadanie, zanim zbudują kraj na nowo, muszą go rozbroić. Trzymam kciuki, żeby im się udało. Co dalej? Czy Libijczyków czeka świetlana przyszłość czy wojna domowa? Libia jest krajem na tyle specyficznym, że wszelkie prognozy przypominają trochę wróżenie z fusów. Na pewno jest to temat na osobnego posta:)